Hoe zorg je ervoor dat je, als mens en als organisatie, onbeperkt houdbaar blijft? Dat is de centrale vraag in het boek De leer(r)evolutie van Jeroen Busscher.
Je kunt volgens Busscher leren zien als de smeerolie die ervoor zorgt dat we, zowel als individuele medewerker als organisatie, de race overleven. Maar helaas: tijdens de wedstrijd is er vaak geen tijd, geen aandacht en dus geen prioriteit voor die smeerolie. Dat we daardoor steeds langzamer gaan rijden, ontgaat ons in het vuur van de strijd.
Zie leren als een langetermijninvestering
In een organisatie moet je voortdurend schakelen tussen allerlei prioriteiten. De collega die je nodig heeft, alle mails die moeten worden beantwoord, je baas die vindt dat je deel moet nemen aan een project, die vervelende vergadering waar je naar toe moet.
Het probleem met leren is dat dit in principe een langetermijninvestering is, en langetermijndenken wordt in organisaties lang niet altijd beloond. Natuurlijk zie je het belang van leren. Maar wedden dat die deadline van aanstaande dinsdag voor gaat?
Neem afscheid van het oude leren
Daar komt bij dat veel organisaties een verouderde en instrumentele kijk op leren hebben: het aanleren van concrete kennis en vaardigheden, het liefst klassikaal. Er is een hele industrie waarbij hooggekwalificeerde en ongemotiveerde professionals bij elkaar zitten om instrumentele kennis aangereikt te krijgen, schrijft Busscher.
En investeren in je toekomst is ook iets anders dan zelf een opleiding mogen kopen uit je privébudget, waarbij 75% uiteindelijk uit armoede kiest voor een leuk entertainmentdagje met een of andere goeroe waar ze zich kostelijk vermaken, maar uiteindelijk bizar weinig leren.
Zolang zowel de aanbieders als de afnemers van leerprocessen vasthouden aan het oude beeld van leren, wordt weerstand opgeroepen tegen het leren zelf. Leren kan echter zoveel leuker en zoveel meer zijn dan klaslokalen, boeken en pratende wijsneuzen. We moeten ervoor zorgen dat mensen leren gaan associëren met een leuke, prettige, uitdagende, spannende, entertainende ervaring. Dat leren een beleving wordt. Dat zal niet alleen de bereidheid tot leren vergroten, maar ook het effect. Leuke, spannende, enerverende ervaringen onthoud je nu eenmaal beter dan saaie.
Leren van collega’s
Leren doe je niet door naar een cursus te gaan, maar leren is een manier van hoe je in het leven staat. Daardoor zal leren steeds meer een mentaliteit worden. Op die manier kost leren geen tijd, slechts besef. Als het besef er eenmaal is, valt er in het dagelijks werk bijzonder veel te leren. En dan kan er ineens prioriteit voor leren ontstaan. En hopelijk tegelijkertijd de creativiteit om het leren zo vorm te geven dat het aantrekkelijk wordt.
Het rendement van een dagje trainen is meestal bijzonder laag. Natuurlijk, je steekt er altijd wel iets van op, maar dat doe je ook van een wandeling in het bos of een avond in de kroeg. Een middag waar collega’s hun collega’s trainen is een stuk goedkoper dan een experttraining en heel goed voor de binding. Bovendien leren mensen veel beter van elkaar dan van experts. Dat laatste zorgt vaak wel voor inspiratie, maar ook voor een gevoel van ‘dat kan ik nooit’. Bij collega’s is die afstand er niet, die zorgen juist voor het omgekeerde gevoel: ‘als hij het kan, dan kan ik het ook’.
Gedraag je niet als een oermens
Veel managers worden geleefd door de waan van de dag. Ze lopen de hele dag achter de taken aan die nú moeten gebeuren. Biologisch gezien is ons lichaam afgericht om te reageren op impulsen. Daardoor vinden we dat piepje van onze telefoon belangrijker dan het gesprek waar we nu in zitten, of het stuk waar we nu aan werken. Niet zo gek als je aan die oermensen denkt met die tijger in de bosjes. De middellange en langetermijndenkers werden in de oertijd gewoon opgevreten.
We hebben onze maatschappij echter kunnen opbouwen omdat we in staat waren een gedeelte van onze aandacht op de langere termijn te richten. Zo konden we grootse bouwwerken uit de grond stampen en ons vernieuwen en ontwikkelen. Wie geen tijd heeft om te leren, gedraagt zich als een primitief oermens. Juist de waan van de dag weten te overstijgen en ruimte maken voor grotere ideeën, nieuwe inzichten en het overzien van wat je aan het doen bent, is een teken van professionaliteit, schrijft Busscher.
Alleen amateurs laten zich leiden door de korte termijn, professionals verdelen hun aandacht over de korte, de middellange en de lange termijn. Daar hoort leren dus bij.
Programma Betekenisvol Leiderschap
Voor leidinggevenden die meer zin willen geven aan hun werk en dat van anderen.
Geef een reactie