“Veel van wat ik tegenkwam door mijn nieuwsgierigheid en intuïtie te volgen, bleek later van onschatbare waarde te zijn”, schijnt Steve Jobs ooit gezegd te hebben.

Nieuwsgierigheid kan dienen als vliegwiel voor leren en ontdekken, schrijven Suzanne Verdonschot en Mara Spruyt in hun boek Nieuwsgierigheid op het werk: beter presteren door fouten, vragen, twijfel en verwondering. Ze zien nieuwsgierigheid als een belangrijke aanjager voor nieuwe oplossingen en innovatie op de werkvloer.

Bied ruimte voor nuance en twijfel

Nieuwsgierigheid betekent niet-weten, vragen stellen, twijfels uiten, je ergens over verwonderen en fouten mogen maken. Verdonschot en Spruyt laten zien hoe belangrijk het is dat we nieuwsgierigheid op het werk de vrije loop laten. Door ruimte te laten voor nuance en twijfel ontstaat ruimte voor leren en vernieuwen, en daarmee voor betere prestaties.

De auteurs laten zien dat openlijke twijfel essentieel is om nieuwe denkrichtingen, oplossingen of nieuwe perspectieven te laten ontstaan. In plaats van te willen scoren met een treffende oneliner en een eendimensionale oplossing, kunnen we vaak beter aarzelend formuleren.

Maskeer fouten niet

Veel (werk)omgevingen nodigen volgens Verdonschot en Spruyt echter uit tot het maskeren van fouten. Ze vragen van je dat je een duidelijke mening verwoordt, zonder enige twijfel. Veel managers vinden dat medewerkers best eens een fout mogen maken, maar dat twee keer dezelfde fout maken uit den boze is. Zo’n cultuur waarin fouten maken eigenlijk niet mag, staat nieuwsgierigheid – en daarmee leren en innoveren – in de weg.

Wist je dat Post-its, de bekende gele plakbriefjes, zijn ontstaan omdat de fabriek een partij verkeerde lijm had geproduceerd die niet goed plakte? Fouten kunnen dus leiden tot innovatie!

Leg niet te veel nadruk op expertise

Ook de nadruk op kennis die er in veel organisaties bestaat, remt nieuwsgierigheid af, zeggen de auteurs. Expertise zorgt voor bijzondere prestaties op een bepaald vlak, maar kan ook leiden tot tunnelvisie: je ziet alleen wat je al weet en je staat niet open voor nieuwe informatie of andere perspectieven. Hoe meer we weten, hoe minder we ons kunnen voorstellen.

Ontzag voor experts kan met zich meebrengen dat we een barrière voelen om vragen te stellen. Zo laat onderzoek zien dat patiënten in gesprek met een arts vaak lang niet alle vragen stellen die ze hebben. Jouw specialistische expertise en status kan je dus in de weg zitten.

Zorg voor vertaalgesprekjes

Het boekje bestaat bevat een groot aantal praktische tips en adviezen, die je kunnen helpen om met meer nieuwsgierigheid in je werk en in je leven te staan.

Zorg bijvoorbeeld voor ‘vertaalgesprekjes’. Ben je op werkbezoek geweest bij een andere afdeling, heb je een inspirerend verhaal gehoord of een interessant vakartikel gelezen? Als je niet in gesprek gaat over hoe je het nieuwe inzicht voor jouw eigen praktijk kunt gebruiken, dan zal het leereffect gering zijn.

En maak eens gebruik van kunst. Een gesprek in het werkoverleg over kwaliteit loopt heel anders als je mensen vraagt om een kunstkaart te kiezen die laat zien wat kwaliteit in hun werk betekent. Een gedicht kan meer zeggen dan tien bladzijden van een adviesrapport. Een goede roman kan je leren hoe mensen denken.

Vermijd domme vragen

Domme vragen bestaan niet, leerde je vroeger. In dit boekje lees je dat ze wel degelijk bestaan. Vragen waar een aanname in besloten ligt die niet klopt, zijn domme vragen. Bijvoorbeeld: ‘wat vind je er van dat we mensen in staat stellen om zich te ontwikkelen?’ als mensen zelf geen ruimte voelen om een training of opleiding te volgen. Je moet ook oppassen met ingewikkelde vragen en met waarom-vragen. 

Er bestaan echter ook krachtige vragen. Zo’n vraag daagt uit, brengt aannames boven tafel, zorgt voor energie en beweging, stimuleert een goed gesprek en zorgt voor nieuwe vragen.

Programma Betekenisvol Leiderschap

Voor leidinggevenden die meer zin willen geven aan hun werk en dat van anderen.

Verbindend leiderschap