Binnenkort is het weer zover. Als voorbereiding op de jaarlijkse begrotingscyclus komen er sessies om de ‘strategie’ van de school bij te stellen of opnieuw vorm te geven. Als je geluk hebt, mag je als leerkracht op basis van gelijkwaardigheid meedenken en meepraten over de koers van jouw school en hoe je die koers samen kunt realiseren. Je kunt ook pech hebben. Dan krijg je een verhaal over je heen gestort dat ronkt van termen als turbulentie, paradigmaverandering, empowerment, organisatiekanteling, buiten de box, KPI’s, co-creatie, hygiënefactoren, heroriëntatie, enzovoort.

Niet zo lang geleden heeft iemand het spel Bullshit Bingo bedacht. Tijdens vergaderingen en bijeenkomsten hielden medewerkers het aantal malen bij dat nietszeggend jargon werd gebezigd. Regelmatig kon iemand al voor de pauze “Bingo” roepen.

Begrijp me goed, ik heb niets tegen jargon. Mensen die een vak geleerd hebben, zoals leerkrachten en artsen, gebruiken dit om kort en krachtig met hun vakgenoten te communiceren. Een leerling met PDD-NOS’ of ‘remedial teaching’ behoeft tussen vakgenoten geen uitleg. In het bijzijn van leerlingen of ouders leg je uit wat je bedoelt of je hanteert een eenvoudiger bewoording.

Met managementjargon is iets bijzonders aan de hand. Daar waar de leerkracht met haar onderwijsjargon iets specifieks wil aanduiden, duidt managementjargon meestal op iets algemeens en vaags. Het is de vluchtheuvel voor de manager die niet durft over te steken.

Kortgeleden sprak ik met een manager die met droge ogen beweerde dat zij een adaptieve netwerkorganisatie nastreefde. Op mijn vraag wat zij daar precies mee bedoelde, gaf zij aan dat zij daar graag een antwoord op wenste. Dat is een probleem bedenken bij een verkeerde vraag.

Het kan zoveel mooier en eleganter. Als manager heb je geen ronkend jargon en glimmende blauwdrukken nodig. Beleid – in de zin van het ontwikkelen van stappen naar de toekomst – maak je samen met je medewerkers (en waar mogelijk ook ouders en samenwerkingspartners) in begrijpelijk verwoorde ambities. Samen ga je in dialoog over de voortgang van de acties en de eventuele bijsturing. Mits in de juiste bewoordingen is taal daarbij het prachtige middel om naar elkaar te luisteren en elkaar te verstaan. De taal die je hanteert, straalt het vertrouwen in je collega’s uit.